Con chuột thí nghiệm Dịch lý

Hề hề...Thế là một em chuột nữa đã sa vào lồng anh ! 

Và rồi hôm qua mình cũng lại phóng sanh ẻm về với tự do.

Kể từ hôm bắt được con đầu tiên, mình đã nghĩ ra "ý tưởng" dùng chuột làm "thí nghiệm" ứng dụng Dịch lý.

Theo đó mỗi lần bắt được tên nào, mình đều tạm giam tối thiểu là 24 giờ để dùng quẻ Dịch xem xem:

- Tại sao con chuột bị bắt ?

- Nguyên nhân bị sập bẫy ?

- Quẻ mô tả hình dáng, tính nết, thái độ chuột so với thực tế đúng hay sai ?

- Sắp tới con chuột sẽ bị giết hay được thả ?

- Sau khi được thả sẽ sống lâu hay lại bị giết sau đó ?

.v.v...

Trong lần gieo quẻ đầu tiên, kết quả đúng tới 80%. Còn lần này cũng như lần bắt con thứ 2 cách đây 2 tuần, mình đều gieo quẻ và cả 2 lần đều cho ra cùng 1 quẻ là Khốn, lại cùng hào động là hào 2, nên cùng cho ra quẻ biến là Tụy.

Nay mình chia sẻ kiến thức xem quẻ Dịch cho độc giả nào có quan tâm đến Dịch lý.

Dùng quẻ Dịch Mai Hoa, lấy thời gian làm điểm lấy quẻ. Trường hợp con chuột thứ 3.

Quẻ chủ : Khốn-------------------------------------Biến : Tụy

BH - Phụ Mùi - NK - NgS - S -QĐ --------------- Phụ Mùi

PX - Huynh Dậu - TK - NS -NgS-S-QĐ-------- Huynh Dậu (u)

CTR - Tử Hợi (u) - hưu - D - Mộ ----------------- Tử Hợi 

CT - Quỷ Ngọ - hưu - S - QĐ --------------------- Tài Mão

TL - Phụ Thìn -X - NS - NgK- S-QĐ ------------ Quỷ Tỵ (t)

HV - Tài Dần (t) - hưu - Mộ - S ------------------ Phụ Mùi

Xét quẻ chủ là Khốn, tức là bị vây hãm, giam cầm. Biến ra Tụy tức là sum họp. Như vậy tượng quẻ cho biết số con chuột này sẽ được "đoàn tụ", nhưng cũng nên xem nó được đoàn tụ đồng loại hay đoàn tụ ông bà !

- Lấy hào dụng là Tử tôn Hợi thủy tọa tại Mộ địa nên biết con chuột hiện tại đã bị giam nhốt. Tại hào dụng có Ctr tọa vào cho thấy đây là một con chuột lanh lợi, mạnh khỏe, mặt nó không đẹp, lông đen nhưng nó là một con chuột "thật thà" trong thế giới loài chuột (...!) Hiện tại tâm trạng nó đang rất lo lắng. Hào dụng ở Hợi thủy nên biết "nhà" con chuột này ở phía Bắc, nó đi sang hướng đối xứng là hướng Tỵ, tức phía Nam và vì thế là đi vào "tử địa", bị dính bẫy (Chính xác. Thực tế mình đặt cái bẫy ở phía Nam ngôi nhà mình đang ở, theo suy đoán đúng là đêm ấy con chuột chạy từ nhà bếp lên và dính bẫy. Nhà bếp ở phía sau, về phía Bắc).

- Hào dụng này tương sinh với hào thế Tài Dần nên biết là "suy nghĩ" của con chuột rằng vì ham ăn kẹo nên mới vào lồng ăn mồi và dính bẫy chứ không hẳn là đói và cũng không phải do nó vô tình đi ngang bẫy, nó cố tình vô ăn (Hổng biết đúng hông. Vì mình hỏi chuột đâu có trả lời !)

- Hào thế thuộc Dần Mộc nên biết món mồi dụ chuột làm từ Mộc, tức một loại cây ăn trái nào đó (Chính xác. Thực tế mồi là món kẹo mãng cầu). 

- Vì hào Tài này lâm Mộ địa nên biết mồi được bọc trong một gói giấy và được cột chặt (Chính xác. Mình cố tình không mở hết giấy gói kẹo ra, ý đồ là cho chuột bực mình ngồi rứt kẹo ra mà sập bẫy). 

- Lại cũng thấy hào Tài ở suy địa nên biết kích cỡ cục kẹo nhỏ, hàm lượng dinh dưỡng không cao lắm. Ăn chơi thì được (Chính xác. Cục kẹo cỡ ngón tay, thành phần chỉ có đường và mãng cầu)

- Hào Phụ thuộc Thìn vốn là hào cừu thần của chuột, tức là cái bẫy. Xét hào này thấy nó thuộc TL nên biết lồng hiện bị ướt nhẹp (Chính xác. Mình vừa mới xịt nước tắm cho con chuột nên ướt tè le). Sự có mặt của TL trong hào này cũng cho thấy con chuột vì ham mồi mà bất chấp hậu quả. Kết cục bẫy sập, không ra được. Lại thấy hào Phụ này biến ra hào Quỷ tương sinh, lại thêm hào Phụ ở Nguyệt kiến, Nhật sinh nên cái bẫy lồng rất chắc chắn, con chuột nỗ lực đào thoát cỡ nào cũng không thành (Chính xác 99%).

- Hiện tại hào nguyên thần của chuột là hào Huynh tuy ở lực mạnh, có khả năng giải hạn cho chuột nhưng hào này đang ở Tuần Không (TK), tức thời gian chưa tới, phải đến ngày giờ Thân-Dậu hào này xuất khỏi Tuần không thì mới có cơ hội cho chuột được thoát.

Xét toàn quẻ thấy số chuột chưa chết. Khả năng sau khi được thả chuột vẫn tiếp tục sống một thời gian.

Quả nhiên mặc dù mình muốn thả chuột ra nhưng vẫn cố tình tránh né việc thả chuột vào giờ Thân Dậu bằng cách đi làm, đi chơi, đi nhậu... Nhưng đến chiều hôm qua, là ngày Thân, giờ Dậu, thấy một con chuột khác chạy trong nhà. Mình lại nảy ra ý định...Nên ...phóng sanh con thứ 3 này để trống lồng cho con thứ 4 ...

Trước khi thả, mình có niệm Nam Mô A Di Đà Phật cho chuột, ý là chúc chuột lên đường mạnh giỏi, nếu có bề gì thì vãng sanh sang kiếp mới luôn, không làm kiếp con chuột nữa. 

Em nó mới tắm xong, lông chưa khô nên nhìn hơi xấu. 

-dongquangus-

Tha cho con chuột hay không ?

Sau một đêm canh me, mình cũng đã bắt sống được con chuột nhắt chuyên phá đám giấc ngủ lúc nửa đêm bằng cách cạp cạp vô cái bàn nghe rột rột rất khó chịu.
Xách cái lồng chứa con chuột ra sân, nhìn vô mặt nó, mình chợt nghĩ thôi gieo một quẻ Dịch xem con chuột này tới số chưa ? Nó sẽ bị giết hay được thả ?
Nguyên văn quẻ Dịch:

Ngày Mậu Thìn tháng Quý Mão
Quẻ chủ : Cổ ......................................................Quẻ biến : Tốn
Ct-Huynh dần (u) -S-ĐV-NgS Huynh Mão (T)
TL- Phụ Tý - Mộ- Tử ; F: Tử Tỵ -QĐ-ĐV-NgS Tử Tỵ
HV - Tài Tuất (TK) -QĐ-MD-A.Đ. Tài Mùi
BH-Quỷ Dậu (t) - D -Thai - NS-NgF Quỷ Dậu (u)
PX- Phụ Hợi (TK) - Mộ - Tử - hưu Phụ Hợi (TK)
CTr- Tài Sửu - QĐ-MD-NS Tài Sửu

Luận quẻ :
- Tượng quẻ Cổ nghĩa là đổ sập xuống tức tượng cái bẫy lồng đã đóng lại. Cổ cũng có nghĩa là "sửa lại cái tội" tức biết là việc gài bẫy là để trị cái tội của con chuột.
- Dụng thần là hào Tử Tỵ hỏa tức là con chuột.
- Hào khắc con chuột là hào Phụ Tý, tức hào phụ là cái bẫy chuột
- Hào Tử nằm phục dưới hào Phụ Tý chứng tỏ tại thời điểm gieo quẻ con chuột đã bị bắt nhốt trong lồng. Hào Phụ thuộc Tý không vượng chứng tỏ bẫy này nhỏ, vách mỏng, màu đen, không nặng và dành để bắt chuột. Vì hiện hào Phụ Tý rơi vào Mộ địa nên biết cửa lồng đã bị khóa, chỉ đợi ngày xung giờ xung khắc hào Phụ mộ này thì cửa lồng sẽ được mở thôi.
- Hào Tử Tỵ được Nguyệt kiến sinh, lại ở đất đế vượng nên biết rõ sức khỏe con chuột rất tốt, không ốm yếu, số mạng cũng chưa tới hồi tận. Số con chuột chưa chết trong lần bị bắt này.
- Ngày 9-3-2012 là ngày Tỵ hỏa xung khai hào Phụ Tý, tức cửa lồng sẽ được mở, lại là ngày hào Tử Tỵ hỏa vượng mạnh trực nhật mạnh hơn hào Phụ, tức là "chuột thắng bẫy" nên chắc con chuột sẽ được tha. Khoảng giờ Tỵ sẽ được thả.
- Vị trí cái lồng thuộc Tý thủy phương Bắc, hào Tử Tỵ ở phương Nam, Đông Nam nên nhằm giờ Tỵ, ngày Tỵ, có người tuổi Thân xách cái lồng đi từ hướng Bắc đến hướng Nam và mở lồng thả con chuột ra. Tại sao là người tuổi Thân ? Vì hào Phụ thuộc Tý, nhằm ngày Thìn cùng với người tuổi Thân tạo thành Tam hợp, "người hợp với bẫy" nên biết người bắt con chuột là người tuổi Thân mà hôm nay 9-3 là ngày Tỵ nhị hợp với Thân mà xung khai hào Tý nên biết chắc cũng chính người tuổi Thân thả con chuột ra chứ không ai khác.
- Hào 5 động hiện tượng : "Làm ngược cái truyền thống thì sẽ tốt, vui trong lòng" tức ý nói "truyền thống" nào giờ bẫy được chuột là đem giết, nay nếu làm ngược lại thì sẽ vui, cũng hàm ý báo trước con chuột sẽ được thả.

*Kết quả đúng là mình tuổi Thân, hôm nay bận công việc ở ngoài, cố ý là đi luôn không về giờ Tỵ Ngọ coi con chuột có được thả như quẻ nói không ? Ai dè mới giờ Tỵ đã có độ nhậu, một hồi, gần giờ Ngọ vì mắc tiểu nên chạy về nhà sớm tí. Sẵn xỉn xỉn vui vui nên đem con chuột đi thả ở bãi đất trống phía Nam nhà.

-dongquangus-

Thăm trại bảo trợ bệnh nhân tâm thần

Một buổi sáng đẹp trời.

Mình đến Trại bảo trợ bệnh nhân tâm thần trong tâm trạng tỉnh táo, thoải mái, ...

Hôm nay mình  - một kẻ được cho là không có dấu hiệu bệnh tâm thần - sẽ cùng mọi người phát quà ăn sáng cho các bệnh nhân được kết luận là bị bệnh tâm thần. 

Quà sáng là món bánh mì kẹp thịt. Thịt heo nạc đùi tươi ngon được các thành viên trong nhóm đích thân ra chợ lựa mua rồi mang về tự ram từ hồi khuya. Bánh mì thì đặt mua ngay tại lò bánh mì. Bánh nóng hổi, thơm phức, vừa trút khỏi khay nướng. Người thì rọc bánh, người thì chan nước sốt, người dồn dưa leo, người dồn thịt vào bánh...Ai nấy hăng hái vừa làm vừa cười nói...

Có người còn tự kiếm mối lái chọn mua những trái mít thật tươi đóng góp thêm làm món tráng miệng. Nhìn những múi mít, giòn, thơm mà phát thèm.

Ăn thì phải uống. Nước sâm được chính tay các thành viên trong nhóm nấu từ một bài thuốc Bắc (sanh địa, táo, bông cúc, rễ tranh, sâm đất, .v.v...). Vì "phi lợi nhuận" nên nước sâm chất lượng cao, đậm, mùi rất thơm, vị ngọt dịu, mát. Thích hợp cho bệnh nhân tâm thần.

Mỗi bệnh nhân được phát một túi quà, trong đó có bánh mì thịt, mít tươi, bánh ngọt. Nước sâm uống thoải mái.

Các bệnh nhân được phục vụ chu đáo, chỉ cần ngồi ngay ngắn, sẽ có ngay món bánh mì nóng giòn, nước sâm ngọt mát.

Cái ăn cái uống đúng là quý, nhưng cái quý hơn cả chính là tình người, là sự quan tâm của người dành cho người. Các bệnh nhân rất vui tính, họ rất hay hỏi han tình hình sức khỏe, gia đình, công việc của các thành viên nhóm từ thiện dù chỉ mới gặp lần đầu. Họ rất quan tâm tình hình thế giới bên ngoài khu trại này.

Cũng có bệnh nhân không thể ăn bánh mì do răng yếu và do bệnh hơi nặng không thể tự ăn uống được.

Đây vừa là một bệnh viện, vừa là một khu ...tạm giam. Bởi vì các bệnh nhân này là những người tâm thần lang thang đường phố được nhà nước gom vào trại đây. Họ là những người vô thừa nhận. Họ chẳng biết người thân của họ là ai, có người có người thân biết đấy nhưng người thân của họ không thừa nhận. Họ chẳng nhớ nỗi họ từ đâu tới. Họ cũng chẳng biết họ sẽ đi về đâu.

Lòng mình tự hỏi ...

Bao giờ họ hết bệnh tâm thần ?

Giả như sau khi hết bệnh rồi...họ sẽ đi về đâu ?

Tạm thời vẫn chưa có lời đáp...

-dongquangus-

Dự đoán tình hình thế giới năm 2012

Nhân dịp năm mới, rảnh rang quan sát tình hình thế giới qua các trang báo, lại thêm tinh thần cầu tiến Dịch học nên dongquangus xem thêm quẻ dự đoán tình hình thế giới năm 2012 sẽ xảy ra chuyện gì ?

Ngày Mậu Tý tháng Nhâm Dần năm Nhâm Thìn

Lấy được quẻ Giải, biến : Tụng

Luận quẻ như sau :

I/ Thời tiết & Môi trường:

    Năm Nhâm Thìn này thế giới nói chung sẽ phải chịu những trận hạn hán ở nhiều nơi. Lũ lụt sẽ vẫn là "chuyện thường ngày ở huyện" nhưng mức độ không đến mức nước quá nghiêm trọng như một số "thầy bói" lên báo cảnh báo với ý "năm Rồng mưa nhiều" nhưng thay vào đó những trận gió lốc gây thiệt hại lớn hoặc các cơn bão sẽ có mức độ gió mạnh bất thường sẽ xuất hiện ở phía Đông địa cầu. Các tháng Tuất, Thân, Dậu thiên tai sẽ gây nhiều thiệt hại. Lượng mưa trong năm nay sẽ giảm. Thời tiết tiếp tục thất thường làm dân chúng nhiều nước lao đao.

    Về mặt môi trường sinh thái, năm 2012 này Trái Đất của chúng ta sẽ tiếp tục bị loài người tàn phá. Những cảnh phá rừng, tràn dầu, săn bắn động vật trái phép, làm ô nhiễm không khí, đất, nước...sẽ vẫn tiếp diễn với mức độ ngày càng tăng. Qua mặt luật pháp hoặc mua chuộc cơ quan thực thi pháp luật để vì lợi nhuận kinh doanh mà tàn phá môi trường sinh thái sẽ trở thành chứng bệnh ngày càng khó chữa. Nói tóm lại ô nhiễm môi trường sẽ tiếp tục hành hạ con người trong năm nay, làm sụt giảm chất lượng cuộc sống con người nhiều nơi trên thế giới. Những chứng bệnh do bị ảnh hưởng ô nhiễm môi trường sẽ tăng lên nhất là các chứng bệnh do vi trùng lạ, côn trùng lạ gây ra.

    Mùa màng nhiều nơi sẽ bị thất bát. Mặc dù sẽ không có nạn đói lan tràn nhưng tình trạng thiếu lương thực ở một số nơi hoặc giá cả lương thực tăng cao sẽ vẫn tiếp diễn và có phần tăng.

II/ Chính trị - Quân sự:

Năm nay, điểm nhấn của chính trị-quân sự thế giới sẽ là những cuộc chiến tranh giữa các quốc gia với nhau nhưng phần nhiều là có mục đích dẹp trừ bạo loạn và diệt giặc cỏ (khủng bố) chứ không phải là những cuộc đại chiến tranh giành địa chính trị hay đấu tranh ý thức hệ... Tức là sẽ không có Đại chiến thế giới lần 3, cũng chẳng có Ngày Tận Thế như nhiều người đồn thổi.

      Một số vị nguyên thủ quốc gia sẽ có tư tưởng muốn gây chiến tranh lớn để "bình thiên hạ" nhưng các vị tướng cũng như quan chức dưới quyền sẽ ra sức lèo lái "đức vua" của họ tiến hành chiến tranh nhỏ mang tính "dẹp loạn" thay vì gây ra một cuộc chiến ầm ĩ toàn diện dễ mang tiếng là xâm lăng, xâm lược đất nước người khác. Tất nhiên về sâu xa họ cũng tính toán rằng việc tổ chức đại chiến sẽ không mang lại nhiều lợi ích cho họ.

      Năm nay cũng là năm mà các quốc gia sẽ bàn nhiều về vấn đề tiền bạc, tài chính, kinh tế...Sẽ có những cuộc tranh cãi nảy lửa về các giải pháp phát triển kinh tế. Vì quy luật của Trái Đất chưa đến hồi diệt vong, cũng như xã hội loài người chưa tới hồi suy thoái nghiêm trọng đến mức sụp đổ nên trong các cơ quan nhà nước, giới lãnh đạo có tinh thần trách nhiệm, làm việc liêm khiết, chí công vô tư vẫn còn nhiều (ít ra là vẫn đủ lực để đối đầu với bọn tham nhũng) và năm nay là năm mà họ sẽ phải nỗ lực rất nhiều để "trụ" thế cho quốc gia của họ. Kinh tế thế giới sẽ có sự khởi sắc, đi lên đôi chút so với năm rồi. 

      Nhiều giải pháp nhằm thúc đẩy sự phát triển kinh tế sẽ được thực thi nhưng riêng về quốc phòng thì tiền bạc vẫn tiếp tục được bơm vào những dự án mua sắm vũ khí lớn. Các cường quốc tuy ngoài miệng nói rằng không chủ trương chạy đua vũ trang nhưng kỳ thực họ ngấm ngầm chi tiêu quân sự khá mạnh tay, nhất là ở vị trí các vị tướng, họ sẽ ngầm tạo ra vài cớ để giới chính trị nước họ đồng ý chi thêm tiền mua sắm thêm vũ khí mới. Tuy vậy, cũng chính giới tướng lĩnh này lại không muốn phát động đại chiến.

II/ Xã hội

      Nhân loại nói chung trong năm nay quan tâm nhiều đến vấn đề kinh tế, những mối lo về cuộc sống, tiền bạc, công ăn việc làm của họ. Mặc dù tỷ lệ thất nghiệp sẽ giảm, số người có công việc ổn định và thu nhập khá sẽ tăng nhưng nói chung vẫn nhiều người ưu tư về tương lai. Vì cuộc sống không mấy thoải mái nên "an cư lạc nghiệp" là điều họ đặc biệt quan tâm trong năm này. 

      Một số vùng "khét tiếng" về nạn đói cơ bản sẽ được cứu trợ kịp thời, giúp đỡ phần nào cuộc sống đói khổ cho người dân nơi đó.

      Đời sống tâm linh, tôn giáo sẽ được giới lãnh đạo các quốc gia "bật đèn xanh" như một cách để "vỗ an" dân chúng.

III/ Việt Nam và Thế giới:

      Xét quẻ thấy VN và TG có nét tương đồng về các mặt chính trị, xã hội. Có lẽ sự hội nhập của VN với TG đã bắt đầu sâu rộng. Điểm đáng nói là năm nay, dân tộc VN tiếp tục được xem là một trong những dân tộc lạc quan nhất TG. Cứ như mặc cho nhịp sống thời kinh tế thị trường hối hả, người VN vẫn thích sống "chậm" . Những cảnh các chú, các anh ngồi lai rai rượu đế trong quán nhậu mỗi buổi chiều hay nhâm nhi cà phê buổi sáng trông có vẻ nhàn rỗi vẫn là những cảnh phổ biến, trái ngược với hình ảnh dòng người mặt mũi lầm lỳ, bước đi hối hả đến công sở ở các nước công nghiệp phát triển.

-dongquangus-

Sơn Địa Bác

23. QUẺ SƠN ĐỊA BÁC

Trên là Cấn (núi) dưới là Khôn (đất)

Bí là trang sức, trau giồi; trau giồi tới cực điểm thì mòn hết. Cho nên sau quẻ Bí tới quẻ Bác. Bác là mòn, là bóc, lột bỏ cho tiêu mòn lần đi.

Thoán từ

剝: 不利有攸往．

Bác: Bất lợi hữu du vãng.

Dịch: Tiêu mòn: Hễ tiến tới (hành động) thì không lợi.

 Giảng: Theo tượng quẻ, năm hào âm chiếm chỗ của dương, âm tới lúc cực thịnh, dương chỉ còn có một hào, sắp đến lúc tiêu hết. Do đó gọi là quẻ thịnh, dương, chỉ còn một hào sắp đến lúc tiêu hết. Do đó gọi là quẻ Bác. Ở thời tiểu nhân đắc chí hoành hành, quân tử (hào dương ở trên cùng) chỉ nên chờ thời, không nên hành động. Chờ thời vì theo luật tự nhiên, âm thịnh cực rồi sẽ suy, mà dương suy cực rồi sẽ thịnh . (Lão Tử khuyên: “đại trí nhược ngu, đại dũng nhược khiếp, đại xảo nhược chuyết (vụng) “nghĩa là phải tạm giấu cái khôn, cái khéo, cái dũng của mình để được yên thân đợi chờ cơ hội).

 Thoán truyện: giảng thêm: nên thuận đạo trời mà ngưng mọi hoạt động vì nội quái là Khôn, có nghĩa là thuận, ngoại quái là Chấn có nghĩa là ngưng; mà đạo trời là hết hao mòn (tiêu) thì sẽ phát sinh (tức) – nói về các chào dương; mà hết đầy (doanh) thì sẽ trống không (hư) – nói về các hào âm trong quẻ này.

 Đại tượng truyện: chỉ xét tượng của quẻ mà đưa ra một nghĩa khác: ngoại quái là núi, nội quái là đất; núi ở trên đất, đất là nền móng của núi; đất có dày thì núi mới vững; vậy người trên (nhà cầm quyền) phải lo cho dân an cư lạc nghiệp thì địa vị của người trên mới vững. Ý đó thêm vào, không có trong thoán từ.

Hào từ:

1.

初六: 剝床以足, 蔑貞, 凶．

Sơ lục: Bác sàng dĩ túc, miệt trinh, hung.

Dịch: Hào 1, âm: như cắt (phá hoại) chân giường, dần dần sẽ làm tiêu diệt đạo chính của người quân tử, xấu.

 Giảng: âm (tiểu nhân) bắt đầu tiêu diệt dương (quân tử ), cũng như bắt đầu phá cái giường từ dưới chân trở lên.

2.

六二: 剝床以辨, 蔑貞, 凶．

Lục nhị: bác sàng dĩ biện, miệt trinh, hung.

Dịch: Hào 2, âm: như phá tới then giường (có người dịch là thành giường, hay sườn giường), tiêu diệt đạo chính của người quân tử, xấu.

 Giảng: Nghĩa hào này cũng như hào 1: bọn tiểu nhân đã tiến thêm một bước nữa, phá tới then giường rồi, chưa tới mặt giường.

3.

六三: 剝之, 无咎．

Lục tam: Bác chi, vô cữu.

Dịch: Hào 3 âm: Phá bỏ bè đảng của mình, không có lỗi.

 Giảng: Hào này cũng là âm nhu, tiểu nhân, nhưng vì ứng với hào dương, quân tử, ở trên cùng, cho nên theo hào đó mà bỏ các hào âm ở trên và dưới nó (tức các hào 1, 2, 4) chịu mất lòng với các hào âm này (lời Tiểu tượng truyện) mà theo đạo chính, cho nên không có lỗi.

4.

六四: 剝床以膚, 凶．

Lục tứ: Bác sàng dĩ phu, hung.

Dịch: hào 4, âm: phá giường mà xẻo tới da thịt người nằm trên giường nữa, xấu.

 Giảng: Hào âm này đã lên tới ngoại quái, thế là tiểu nhân đã hoành hành, quân tử bị hại quá đau, tai họa bức thiết quá rồi; xấu.

5.

六五: 貫魚, 以宮人寵, 无不利．

Lục ngũ: Quán ngư, dĩ cung nhân sủng, vô bất lợi.

Dịch: Hào 5, âm: Dắt bầy cung nhân như một xâu cá (ám chỉ bầy tiểu nhân), để lên hầu vua (tức theo người quân tử, hào dương ở trên cùng), như vậy là tiểu nhân biết thuận tòng quân tử, không có gì là không lợi.

 Giảng: Hào này làm thủ lãnh bầy âm. Theo nghĩa mấy hào trên, chúng ta tưởng hào này càng phá mạnh hạng quân tử hơn nữa; nhưng ngược lại. Hào từ lấy lẽ rằng hào 5, ở sát hào dương ở trên cùng thân cận với 6, chịu ảnh hưởng tốt của 6, nên dắt cả bầy âm (ví như một xâu cá – cá thuộc loài âm) để theo hào 6 quân tử cũng như bà hậu dắt bầy cung phi lên hầu vua. Thế là theo đạo chính, cho nên không gì là không lợi.

Theo Phan Bội Châu, sở dĩ cổ nhân tới hào này bỏ cái nghĩa âm tiêu diệt dương, mà cho cái nghĩa âm thuận theo dương, là để khuyến khích tiểu nhân cải tà qui chánh, mà giúp đỡ quân tử. Kinh dịch "Vị quân tử mưu” (lo tính cho quân tử) là nghĩa đó. Có thể như vậy. Lý do chính thì coi hào sau ta sẽ thấy.

6.

上九: 碩果不食, 君子得輿, 小人剝廬．

Thượng cửu: thạc quả bất thực,

Quân tử đắc dư, tiểu nhân bác lư.

Dịch: Hào trên cùng, dương: Còn một trái lớn trên cây, không hái xuống ăn (ý nói dương tức quân tử không bao giờ hết). Quân tử ở hào này được quần chúng (dư) theo; còn tiểu nhân thì biết rằng nếu diệt hết quân tử tức lá phá đổ nhà chúng ở (chúng cũng không còn).

 Giảng: Cả quẻ chỉ có mỗi hào này là dương cho nên ví với trái cây lớn còn lại trên cây, không hái xuống ăn thì có ngày nó sẽ rụng mà mọc mầm, như vậy là đạo quân tử không bao giờ hết. Hào 3 và 5 kéo các hào âm khác theo hào dương này, cho nên bảo là quân tử được dân chúng theo. Hào dương này ở trên cùng, cũng như cái nhà che cho tất cả các hào âm ở dưới. Nếu bọn tiểu nhân phá nhà đó cho sập – nghĩa bóng là không còn quân tử thì quốc gia suy vong, chủng tộc tiêu diệt- thì chúng cũng không sống được, không có chốn dung thân.

 Vậy ta thấy sở dĩ Chu Công, người viết Hào từ, cho hào 5 theo hào trên cùng (âm theo dương) là vì lẽ có thế xã hội mới tồn tại được, không khi nào người tốt bị diệt hết.

 Quẻ này nói về thời âm thịnh dương suy, tiểu nhân tàn hại quân tử, tiểu nhân tuy rất đông, nhưng vẫn có một số (hào 3 và 5) hiểu đạo cải quá, đứng về phe quân tử, và khi xã hội lâm nguy thì ủng hộ quân tử. Người quân tử mới đầu chỉ nên im hơi lặng tiếng mà chờ thời, chuẩn bị cho lúc thịnh trở lại.

Đó là luật âm dương trong vũ trụ; vũ trụ luôn luôn có đủ cả âm, dương ; khi âm cực thịnh, vẫn còn dương, khi dương cực thịnh cũng vẫn còn âm, âm dương cứ thay nhau lên xuống, thế thôi. 


Bài liên quan :

• Nghĩ về quẻ Sơn Địa Bác